Ziekten bij de Rus
In diverse publicaties wordt gezegd dat Russich blauw doorgaans gezond zijn en dezelfde ziektes kunnen hebben als alle andere katten. Er zouden volgens de literatuur geen veel voorkomende ziekten bestaan onder de Russisch blauw. Helaas is dit niet helemaal waar.
Staar op jonge leeftijd
Sinds 2008 hebben fokkers in Scandinavische landen steeds vaker te maken gekregen met katten met oogproblemen. Leek het in beginsel te gaan om PRA (progressieve retina atrofie), bleek het in latere instantie te gaan om een vorm van staar op extreem jonge leeftijd. Vanaf dat moment is men onderzoek gestart en zijn Scandinavische Russenfokkers verplicht gesteld bij de oogspecialist voor katten spiegeltests te vragen voor de fokdieren. Dit heeft geleid tot het stoppen van de cattery door een aantal fokkers. De uitslagen van de onderzoeken worden centraal bewaard. DNA onderzoek voor staar is op dit moment nog niet mogelijk omdat er teveel zaken van invloed zijn op de ontwikkeling van staar.
Het risico op blindheid met deze vorm van staar op jonge leeftijd is aanzienlijk. Als fokker moet je je dan ook afvragen of fokken met dragers van deze vorm van staar verstandig is.
De staar ontwikkelt zich bij deze vorm al bij kittens vanaf 12 weken en kan zich manifesteren in dieren tot 2 jaar oud. Het risico op blindheid met deze vorm van staar op jonge leeftijd is aanzienlijk. Als fokker moet je je dan ook afvragen of fokken met dragers van deze vorm van staar verstandig is, zolang niet door middel van DNA onderzoek met zekerheid is vast te stellen dat het fokdier vrij is. Een drager van de ziekte zal sowieso in elk nest 25% kittens geven die ook drager zijn van het gen.
Bij paring met een eveneens drager van de ziekte kan 50% van de kittens daadwerkelijk lijden aan de staar, 25% kan alleen drager zijn en 25% vrij.
Deze vorm van staar is autosomaal recessief verervend, wat betekent dat alleen als beide ouders drager zijn, er daadwerkelijk lijders aan de ziekte onder het nageslacht optreden. Maar omdat een DNA test nog niet bestaat, is op dit moment niet met zekerheid te zeggen of een ouderdier wel of niet het aangedane gen bevat. Alleen in de bloedlijnen waarvan in de praktijk is aangetoond dat zij nakomelingen met staar hebben verwekt kan men uitgaan van potentiele dragers van het gen.
Nieraandoeningen, kanker, hartziekten
Doordat in de Amerikaanse lijnen veel meer sprake is van een heel hoog inteeltpercentage moet men beducht zijn op nieraandoeningen, hartziekten en het vaker voorkomen van tumoren bij Russen met Amerikaanse lijnen in de stamboom. Uit het veelvuldig voorkomen van met name deze ziekten blijkt dat de Amerikaanse rus qua ontwikkeling nog een weg te gaan heeft en dat fokkers in Amerika, net als fokkers in Europa die gebruik maken van Amerikaanse foklijnen, meer aandacht kunnen ontwikkelen ten aanzien van de gezondheid van de dieren in relatie tot inteeltpercentage. Het inkruisen van andere bloedlijnen en het strikt uitsluiten van fokkerij van dieren uit aangedane bloedlijnen kan daar een begin aan maken.
Gingivitis
Dit betreft een ontsteking van het tandvlees, bij de Rus vaak ook bij jonge dieren. Het door de dierenarts laten verwijderen van de ontstekingen verdient niet de voorkeur omdat ten eerste de narcose een belasting voor de kat betekent, maar ook dat reiniging door de dierenarts alsnog kan leiden tot infecties omdat zich onder het tandvlees aan de rand van de tanden en kiesjes pockets kunnen vormen waar bacteriën goed in gedijen. Tandenpoetsen wordt daarom aangeraden en daarnaast kan het gebruik bij reeds ontstoken tandvlees van Dentisept de ontsteking verhelpen. Gingivitis moet niet verward worden met roodheid van het tandvlees in de periode dat kittens wisselen (5-7 maanden oud). Die roodheid trekt vanzelf weg nadat het blijvende gebit volledig is doorgekomen.
Patella luxatie
Ook al is dit niet een specifiek Russenprobleem, graag wil ik toch melding maken van een aantal incidentele gevallen die in Nederland hebben plaatsgevonden. In eerste instantie hoeft er geen sprake te zijn van erfelijkheid, maar mogelijk betreft het een kwetsuur vanwege een hoge sprong, maar een waarschuwing is wel op zijn plaats.
Handig om te weten is dat er vier (eigenlijk vijf) gradaties zijn:
0 = negatief. Knieschijf is niet uit het gewricht te duwen, gewrichtsgroeven zijn diep.
1 = knieschijf is met moeite uit het gewricht te duwen en springt gelijk weer terug; gewrichtsgroeven zijn diep.
2 = knieschijf kan makkelijker uit het gewricht worden geduwd maar springt gelijk terug, gewrichtsgroeven zijn iets minder diep.
3 = knieschijf kan makkelijk uit het gewricht worden geduwd en springt niet gelijk terug, gewrichtsgroeven zijn nog iets minder diep.
4 = knieschijf zit sowieso niet in het gewricht, hetgeen heel veel pijn en ongemak veroorzaakt. Hier is een operatie nodig omdat de gewrichtsgroeven te ondiep zijn.
Deze gradaties kunnen alleen worden vastgesteld door een orthopedisch specialist. Een dierenarts met veel ervaring met kleine huisdieren en speciaal katten, kan wellicht aangeven of een nader onderzoek door de specialist noodzakelijk is. In geval van twijfel is een bezoek aan de specialist raadzaam. Een orthopedisch specialist zal aanraden om zelfs met dieren met een gradatie 1 niet te fokken. Punt van aandacht is wel de leeftijd waarop de fokdieren worden getest. Onder een leeftijd van 2 jaar is een nauwkeurige duiding nog niet mogelijk omdat het dier nog niet volgroeid is en botwerk en pezen nog niet zijn uitgehard. Een test voor een leeftijd van 2 jaar is wel mogelijk en kan een indicatie geven, maar voor de zekerheid is het herhalen van de test op een leeftijd van > 2 jaar verstandig.
Artrose en rugklachten
Op latere leeftijd kan de Rus last krijgen van artrose en meestal betreft het dan rugklachten. Een extra dik kussen en wat extra warmte kunnen dan verlichting bieden, naast behandeling door bijvoorbeeld een osteopaat.
.